آرتروز و درمان آن

دكتر سيد حميد سجاد ،متخصص داخلى با 22 سال سابقه طبابت.سال 82 سايت اطلاع رسانى پزشكى ايران سلامت به آدرسhttps://forum.iransalamat.comرا ثبت و شروع به فعاليت اطلاع رسانى كردند و تاكنون درباره 25 هزار موضوع پزشكى به تفضيل صحبت كرده اند.
این مقاله بر گرفته از سخنان ایشان می باشد .

آرتروز چیست؟؟

آرتروز شايع ترين بيمارى مفصلي است ، اين بيمارى در واقع ساييدگى غضروف مفاصل است بصورتى كه غضروف به مرور تحليل ميرود تا جايى كه كاملا از بين برود.

آرتروز چگونه آغاز می شود؟؟

غضروف ماده ای است لغزنده و تحت فشار كه در انتهای استخوان قرار دارد، اين ماده يعنى همان غضروف كه تشكيل دهنده مفصل است همواره در معرض فرسايش قرار دارد. مفصل و غضروف درون آن با پرده هايي به نام غشاهای سينوويال احاطه می‌شوند ، كه مايعي را به داخل كپسول مفصلي ترشح ميكند اين مايع با محافظت و نرم كردن غضروف موجب حركت آزاد مفصل مي شود ، بدن با بازسازي غضروف كه دائمٱ در حال فرسايش است غضروفهای سائيده شده را جايگزين مي كند، مادامي كه اين فرايند يعني خارج كردن غضروفهاي فرسوده و بازسازي غضروف جديد تعادل داشته باشند مفصل هم سالم مي ماند. از آغاز ۴۰ تا ۵۰ سالگی سرعت ترميم مفاصل شروع به كم شدن ميكند و اگر اين آهستگی ادامه داشته باشد و شديدتر شود ، روز به روز سلولهاي مفاصل با تحمل كار زياد ناتوانتر ميشوند و اين آغاز آرتروز است.

کدام قسمت از بدن در آرتروز بیشترین آسیب را میبیند؟؟

اولين قسمتی كه در آرتروز آسيب می بيند غضروف است كه نا هموار و فرسوده مي شود، بعد از تخريب غضروف استخوانهاي مجاور دچار ضايعه ميشوند و در آخر سفت شدن مايع مفصلی و كپسول مفصلی رخ ميدهد .آرتروز بيشتر مفاصل تحت فشار از جمله مفصل انگشت، زانو، لگن، كمر را درگير ميكند و مفاصل مچ، آرنج و شانه كمتر درگير ميشوند. تقريبأ تمام افراد پس از پنجاه سالگى به اين بيمارى رماتيسمى مبتلا ميشوند طورى كه ٨۰ درصد افراد بالاى ۵۰ سال، مبتلا به آرتروز ستون فقرات و۱۰ درصد افراد بالاى ۶۰ سال مبتلا به آرتروز زانو هستند
اما بايد گفت كه همه اين افراد، خصوصأ كسانى كه به طور منظم ورزش مى كنند، درد و ناراحتى ندارند.
نكته ديگر اين است که زنان بيش از مردان مبتلا به اين بيمارى ميشوند ، افزايش سن يكى از فاكتورهاى مهم در آرتروز است ، چون ساخت غضروف ها در افراد مسن كندتر ميشود.

نتایج ساییدگی غضروف ها

ساييدگى غضروف ها بر استخوان ها، ليگمان ها يا رشته هايى كه به استخوان ها يا غضروف ها متصل مى شود و مفاصل را تقويت يا حمايت مى كند و خصوصا رشته هاى عصبى مجاور مفاصل، تأثير ميگذارد و دردهاى شديدى رو براى بيمار در پى دارد و گاه حتى فرد رو به طور کامل زمين گير می کند .

مهم ترین بخش هایی که دچار آرتروز میشوند.

مهره هاى گردن و كمر، زانوها و انگشتان مهم ترين بخش هايى هستند كه دچار آرتروز مى شوند، در موارد نادرترى نيز آرتروز آرنج، قوزك پا، استخوان لگن و شانه هم ديده ميشود به طور كلى آرتروز يك بيمارى مزمن است كه به كندى پيشرفت مى كند . در بسيارى موارد قبل از اينكه درد ظاهر شود ، غضروف ها تحليل میروند و بيمار هيج اطلاعى از بيمارى خودش ندارد، در اغلب موارد اولين نشائه هاى بروز بيمارى پس از ۵۰ سالگى قابل تشخيص است.

چه عللى بيمار رو مستعد آرتروز مى کند؟؟

افزايش سن مهمترين عامل است اگرچه آرتروز در افراد جوان نيز بروز ميكند.
تا قبل از ۴۵ سالگی آرتروز در مردان و بعد از ٣۵ سالگی در زنان شايع تر هست، آرتروز دست بين زنان شايع تر است . علت دیگر این بیماری كارزياد يا صدمه وارده به مفصل در اثر ورزش يا فعاليت فيزيكی است .

علت مهم بعدى اضافه وزن است،
از علل ژنتيك؛ نقص در ژن مسئول توليد كلاژن كه يكى از از اجزاء مفصل هست مى تواند سبب آرتروز شود
بعضی بيماريها از جمله آرتريت روماتوييد كه ساختار طبيعي و عملكرد غضروف را تغيير ميدهند هم مى توانند باعث آرتروز بشوند

اگر چه علت دقيق آرتروز شناخته شده نيست اما بعضي بر این باور اند كه تخريب مفصل( در پاسخ به استرس فيزيكى، فعاليت شديد بدني و ضربه وارده به غضروف ) شديدميشود، با تخريب غضروف انتهاي استخوان، مفصل شكل طبيعي خودش را از دست ميدهد .
به علاوه ، بافت مفصلي تخريب شده سبب آزاد كردن ماده ای به نام بروستاگلاندين ميشود كه مسئول درد و تورم مفصل است
درد زانو را ميشود نشانه بروز آرتروز زانو دانست كه عده اي از مبتلايان به طور مداوم درد دارند اما عده ديگر فقط در هنگام پياده روى يا بالا و پايين رفتن از پله ها احساس درد و ناراحتى مى كنند.

نشانه ها و علائم آرتروز

درد مفصل، خشكي مفصل بعد از يك دوره بی فعاليتی مانند خوابيدن يا نشستن، تورم و سفتي در يك مفصل يا بيشتر و محدوديت حركت، اين علائم بعد از فعاليت سنگين شديدتر ميشوند، در مراحل اوليه بيماري مفصل بعد از ورزش يا كار زياد دچار درد ميشود .

میزان درد در آرتروز چگونه است ؟؟

ميزان درد در افراد مختلف با توجه به مرحله پيشرفت بيمارى متفاوت است و ممكن است از سطح متوسط تا بسيار شديد باشد آرتروز گردن و كمر جزء آرتروز ستون فقرات محسوب ميشوند موقعيت هايى مانند ايستادن طولانى مدت، خم شدن زياد، كشش گردن، بلند كردن اجسام سنگين و غیره ، موجب بروز درد ميشوند.
در موارد حاد، بيمار دچار دردكمر و گردن درد ميشود، آرتروز همچنين علاوه بر درد خصوصأ در آرتروز زانو و انگشتان، التهاب مفاصل رو هم به همراه دارد در اين صورت مفصل ، دردناك ، گرم و متورم ميشود .

در مواردبسيار حاد بيمارى، شكل استخوان ها هم ممكن است تغيير پيدا كند به رغم تحقيقات زيادى كه در اين زمينه صورت گرفته است، هنوز علت كاملا مشخصى براى اين بيمارى كشف نشده است ، اما عواملى در بروز اين بيمارى دخيل هستند، آزمايش بر روى برخى بيماران نشون ميدهد كه مقدار غضروف يا ساختار مفصل به طور ذاتى دراين افراد كامل نيست.

عادل سليمانى ، فارغ التحصيل رشته ى فيزيوتراپى در مقطع كارشناسى ارشد از دانشگاه علوم پزشكى تهران هستند روش هاى درمانى ساده و خانگى براى درمان انواع دردهاى مفصلى و عضلانى را آموزش مى دهند تمرين هاى ورزشى ساده و خانگى براى درمان بيمارى هايى مانند كمر درد و ديسك كمر، زانو درد و آرتروز زانو، گردن درد، گودى كمر، سياتيك ، قوز پشت ، پاى پرانتزى و دردهاى مفصلى را آموزش می دهند .
برای انجام ورزش های مربوط به آرتروز کمر می‌توانید به لینک زیر مراجعه کنید
https://youtu.be/iKJfXwv-2a8?si=fiV9dGEeuHBneoE7